Πώς εξηγείται το γεγονός ότι οι Έλληνες νίκησαν στους Περσικούς πολέμους , παρόλο που οι Πέρσες ήταν πολύ περισσότεροι;

 

Η εξασφάλιση της πολιτικής ελευθερίας των Ελλήνων που επιτεύχθηκε με την νικηφόρα έκβαση των Περσικών πολέμων γιορτάζεται στη χώρα μας με αφορμή τα 2500 χρόνια από τη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Στο στενό της Σαλαμίνας με την ακτή του Περάματος Αττικής έγινε η μεγαλύτερη ναυμαχία της αρχαιότητας. Αν είχαν θριαμβεύσει οι Πέρσες, δεν θα υπήρχε ούτε ο Παρθενώνας στη Ακρόπολη, ούτε η Αθηναική Δημοκρατία και ο Χρυσός αιώνας του Περικλή.

​

Ο ιστορικός του ελληνικού έθνους Παπαρρηγόπουλος αναλύει το κεντρικό μέρος της ιστορίας του Ηροδότου που εξετάζει την αντίθεση μεταξύ Ελλήνων και Βαρβάρων της Ευρώπης και της Ασίας. Οι κυριότεροι συντελεστές της νίκης των Ελλήνων έναντι των Περσών εντοπίζονται στην ελευθερία του ατόμου που ευνοεί την ανάπτυξη των ηθικών και πνευματικών του δυνάμεων, σε αντίθεση με τη δουλεία που διακρίνει τους ανατολίτες καθώς και στη λιτότητα του βίου των αρχηγών σε αντίθεση με την υπέρμετρη πολυτέλεια των Περσών βασιλιάδων.

​

Οι ολιγάριθμοι Έλληνες είχαν ικανότατους, διορατικούς και πανέξυπνους αρχηγούς οι οποίοι γνώριζαν πολύ καλά την γεωμορφολογία του εδάφους. Υπερτερούσαν στον οπλισμό και στην πολεμική εξάρτηση. Συγκεκριμένα φορούσαν βαριές πανοπλίες, περικνημίδες και ορειχάλκινη ασπίδα με σιδερένιο ξίφος. Αντίθετα οι Πέρσες φορούσαν δερμάτινες πανοπλίες, ξύλινη ασπίδα και κοντό δόρυ. Αυτός ήταν και ο κύριος λόγος που είχαν αποτύχει στις μάχες σώμα με σώμα. Ακόμη, οι Έλληνες πολεμούσαν γιατί αγαπούσαν την ελευθερία τους και δεν ήθελαν να την χάσουν. Ο στρατός τους ήταν ομοιογενής σε αντίθεση με τους Πέρσες που ήταν ένα μωσαϊκό εθνοτήτων. Είχαν ανωτερότητα στην πολεμική τακτική και υψηλό φρόνημα.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

 

Αριστερά: «Αθάνατοι». Μήδος και Πέρσης πολεμιστής της βασιλικής φρουράς των Αθανάτων, του επίλεκτου σώματος του Δαρείου (ανάγλυφο από τα ανάκτορα της Περσέπολης). Στο μέσον: Αθηναίος οπλίτης που έφερε βαρύ αμυντικό οπλισμό: δόρυ,θώρακα,κράνος και μεγάλη ασπίδα. (Εθνικό αρχαιολογικό Μουσείο Αθήνας). Δεξιά:Πέρσης τοξότης, θεωρούνταν οι πλέον εμπειροπόλεμοικαι αποτελεσματικοί στρατιώτες.(Μουσείο Λούβρου, Παρίσι).

​

Ήταν ένας αγώνας για τα ύψιστα αγαθά του ανθρώπου, γι’ αυτό και η νίκη των Ελλήνων προβλήθηκε και υμνήθηκε όχι τόσο ως στρατιωτική επιτυχία, όσο ως επικράτηση του διαμορφωμένου δημοκρατικού βίου των πολιτών έναντι του Ασιάτη, που διάγει τη ζωή του σε συνθήκες μόνιμης υποτέλειας. Έξαρση της ατομικότητας ως αποτέλεσμα ανατροφής σε συνθήκες πολιτικής και πνευματικής ελευθερίας από τη μια, ισοπέδωση της προσωπικότητας μέσα στον ανατολικό δεσποτισμό από την άλλη. Ο Ηρόδοτος διασώζει συχνά με αξιοθαύμαστη προσήλωση στη λεπτομέρεια τα γεγονότα των Μηδικών πολέμων. Συγκεκριμένα αναφέρει ο Ηρόδοτος (8.144) την απάντηση που έδωσαν οι Αθηναίοι στον Μαρδόνιο ,όταν αυτός τους προσκάλεσε σε συμμαχία το 479π.Χ «αὒτις δέ το Ἑλληνικόν ἐόν ὃμαιμόν τε και........οὐκ ἂν εὐ ἒχοι», δηλαδή: «επιπλέον υπάρχει το Ελληνικό Έθνος, η ταυτότητα του αίματος και της γλώσσας, των ναών και της θρησκείας , ο κοινός μας τρόπος ζωής η Αθήνα δεν θα μπορούσε ποτέ να τα προδώσει όλα αυτά.»

​

Επομένως, όπως διηγείται ο Ηρόδοτος, τους Έλληνες τους ένωνε η κοινή καταγωγή, η γλώσσα, τα κοινά ιερά, οι θυσίες, τα ήθη και τα έθιμα. Αυτός ο κίνδυνος των Περσών ξύπνησε στον Ελληνισμό, για πρώτη φορά στην ιστορία του, το συναίσθημα της εθνικής ενότητας.

​

Οι Έλληνες απέδειξαν ότι οι πολίτες οφείλουν να στηρίζουν με δημιουργική δυναμικότητα τους δημοκρατικούς θεσμούς και να φέρουν πάντα ως παράδειγμα τους προμάχους του Μαραθώνα, των Θερμοπυλών, της Σαλαμίνας και των Πλαταιών - τον Μιλτιάδη, τον Λεωνίδα, τον αξεπέραστο Θεμιστοκλή και τον Παυσανία. Η ελευθερία δεν θα χαθεί όσο υπάρχουν ελεύθεροι πολίτες!

Κείμενο του μαθητή Άγγελου Οικονομόπουλου
 

Πηγές:

«Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» Παπαρρηγόπουλος

«Ηροδότου η ιστορία των Περσικών Πολέμων» , μετάφραση ‘Αγγελος Βλάχος

«Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας», Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ