Μιλτιάδης, ένας χαρισματικός ηγέτης
Ο Μιλτιάδης έζησε από το 540 π.Χ. έως το 489 π.Χ. περίπου. Ήταν ο Αθηναίος πολιτικός και στρατηγός που οδήγησε τους Αθηναίους στη μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ.).
Ήταν αριστοκράτης από μία μεγάλη οικογένεια της Αθήνας, τους Φιλαΐδες, γιος του Κίμωνα του Πρεσβύτερου, τρεις φορές ολυμπιονίκη στο άρμα. Το 518 διαδέχθηκε τον αδελφό του Στησαγόρα (όταν ο τελευταίος έφυγε για την Αθήνα) στη διακυβέρνηση της Θρακικής Χερσονήσου, όπου ο θείος τους Μιλτιάδης ο Πρεσβύτερος είχε ιδρύσει το ημιανεξάρτητο κρατίδιο της Καλλίπολης. Πήρε μέρος στην Επανάσταση των Ιώνων το 499 π.Χ. και κατέλαβε τα νησιά Ίμβρο και Τένεδο και τα παρέδωσε ύστερα στην Αθήνα για να εγκαινιάσει φιλικές σχέσεις μαζί της. Μετά την ήττα των Ιώνων στην επανάσταση το 494, τον επόμενο χρόνο με την εμφάνιση του περσικού στόλου στη Χερσόνησο κατέφυγε στην Αθήνα. Φόρτωσε όλη του την περιουσία και την προσωπική του σωματοφυλακή σε 5 πλοία και έφυγε από το κρατίδιο που διοικούσε.
Στην Αθήνα, παρά τις κατηγορίες που του απευθύνονταν κυρίως από τους Αλκμεωνίδες για τυραννία στη Χερσόνησο και για τη συνεργασία του με τους Πέρσες στην εκστρατεία τους στην Σκυθία, πέτυχε να διοριστεί ως ένας από τους δέκα στρατηγούς για το διάστημα 490 – 489 π.χ. Πολιτικός του αντίπαλος ήταν ο Θεμιστοκλής, που επιθυμούσε να κάνει την Αθήνα ηγετική δύναμη στην Ελλάδα και να αναπτύξει ένα ναυτικό πρόγραμμα, δημιουργώντας ένα στόλο ανίκητο. Γι’ αυτό και τον υποστήριζαν η ναυτική τάξη της Αθήνας, οι έμποροι και ορισμένοι λίγοι αριστοκράτες. Αντίθετα ο Μιλτιάδης πίστευε στη συνεργασία με τη Σπάρτη και στην ανάπτυξη ενός αγροτικού προγράμματος, που υποστηριζόταν από τους πλούσιους γαιοκτήμονες αριστοκράτες και τους μεσαίους αστούς. Προσωπικός σύμμαχος του Μιλτιάδη, λόγω αριστοκρατικής καταγωγής αλλά και επειδή είχε διακρίνει το ηγετικό του ταλέντο, ήταν ο Αριστείδης ο Δίκαιος. Αμέσως μετά την εκλογή του το 490, ως στρατηγός των ελληνικών δυνάμεων νίκησε τους Πέρσες στη μάχη του Μαραθώνα, αφού πέτυχε να πείσει τον πολέμαρχο Καλλίμαχο να δοθεί εκεί η μάχη. Η νίκη στον Μαραθώνα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη στρατιωτική του ιδιοφυία: ο Μιλτιάδης, ξέροντας καλά τις περσικές τακτικές, επεδίωξε μάχη σώμα με σώμα, γνωρίζοντας ότι σε αυτήν οι Έλληνες υπερτερούσαν. Έτσι, έδωσε εντολή οι Αθηναίοι και οι Πλαταιείς να επιτεθούν γρήγορα, τρέχοντας σχεδόν, για να αποφύγουν τα περσικά βέλη και μετά από την πρώτη σύγκρουση το κέντρο της παράταξης να υποχωρήσει, παρασύροντας τους Πέρσες. Είχε όμως ενισχύσει τις πτέρυγες της αθηναϊκής παράταξης εις βάρος του κέντρου της, πράγμα που επέτρεψε την περικύκλωση της περσικής παράταξης και επομένως τη νίκη.
Μετά τη μάχη, το 489, οργάνωσε εκστρατεία στη Νάξο, στην οποία πέτυχε και έβαλε ως επόμενο στόχο την Πάρο,την οποία όμως απέτυχε να καταλάβει και μάλιστα τραυματίστηκε από βέλος στο μηρό στη διάρκεια της πολιορκίας. Μετά την επιστροφή του στην Αθήνα κατηγορήθηκε για προδοσία από τον Ξάνθιππο και καταδικάστηκε αρχικά σε θάνατο αλλά αργότερα η ποινή μετατράπηκε σε πρόστιμο 50 ταλάντων, ποσό τόσο μεγάλο που ούτε ο πλούσιος Μιλτιάδης δεν μπόρεσε να πληρώσει. Έτσι ο Μιλτιάδης κλείστηκε στη φυλακή, όπου πέθανε λίγο αργότερα από τη γάγγραινα, λόγω της πληγής στο πόδι του.
Ο Μιλτιάδης ήταν ένας από τους σπουδαιότερους πολιτικούς και στρατιωτικούς της αρχαιότητας, καθώς είχε ιδιαίτερα αναπτυγμένη την αρετή της διορατικότητας και της πειθούς. Ενώ αποτέλεσε έναν ευφυή στρατηγό με εμπειρία στη μάχη και τεράστιες ηγετικές ικανότητες, ωστόσο δεν είχε το τέλος που του άξιζε. Η συμβολή του στη μάχη του Μαραθώνα ήταν καθοριστική, αφού χωρίς αυτήν δεν θα ήταν σίγουρο το αποτέλεσμά της.
Κείμενο του μαθητή Νίκου Αργυρίου
Βιβλιογραφία
-
Βικιπαίδεια
-
Ηροδότου Ιστορία Α Γυμνασίου
-
Μηχανή του χρόνου
Ο Μιλτιάδης. Ρωμαϊκό αντίγραφο